Zegar mechaniczny znajdujący się na wieży kościoła p.w. św. Bartłomieja w Pasłęku datowany jest na 1922 r. Blisko stuletni mechanizm J. F. Weule o konstrukcji wysokiej posiada mechanizm chodu oraz mechanizm bicia godzin i półgodzin.
Od czasu zamontowania na wieży zegarowej mechanizm remontowany był najprawdopodobniej dwa razy w: 1965r. i 1988r. W 2020 r. przystąpiono do trzeciego remontu, który trwał blisko 6 miesięcy. Mechanizm wymagał bowiem gruntownej naprawy i renowacji.
Tego zadania podjęli się dr Zbigniew Dziamski i mgr Arkadiusz Michorzewski.
Naprawę i renowację zegara wykonano ze środków parafialnych oraz Miasta i Gminy Pasłęk.
Mechanizm chodu oraz mechanizm bicia godzin i półgodzin był mocno zanieczyszczony oraz pokryty procesami korozyjnymi. Przekładnie zegara posiadały nadmierne luzy i wykazywały nieprawidłowe zazębienie kół zębatych, co uniemożliwiało pracę mechanizmu. Zegar wyposażony jest w wychwyt Grahama, którego palety kotwicy nosiły ślady wytarcia. Wyrobione było również gniazdo drzewca wahadła. Ponadto koło zębate stożkowe od małej tarczki nastawczej osadzone było na osi przy pomocy wbitego klina, co uniemożliwiało dokonywania korekty wskazań. Brakowało również młotka wybijającego godziny i półgodziny na dzwonie oraz oryginalnych klinów, a pędnie były zdeformowane i powyginane.
W trakcie prowadzonych prac mechanizm rozłożony został na czynniki pierwsze i poddany gruntownym zabiegom renowacyjnym. Poniżej przedstawiony został wycinek przeprowadzonych działań:
- usunięcie korozji i starych powłok malarskich,
- regeneracja łożysk ślizgowych poszczególnych mechanizmów,
- polerowanie czopów wszystkich osi,
- zębniki wymagały usunięcia korozji i korekty geometrycznej zazębienia,
- dorobienie zębnika wychwytowego, który wykazywał nadmierne zużycie,
- korekcja zarysu palet wychwytu przy zachowaniu odpowiedniej geometrii,
- rekonstrukcja osadzenia koła zębatego stożkowego,
- regeneracja gniazda drzewca wahadła z możliwością ustawienia ramienia kotwicy względem drzewca,
- renowacja zawieszki wahadła.
Ciekawostką historyczną jest to, że w toku prowadzonych prac odkryto ślady po wystrzelonych pociskach. Umiejscowione są one na szpilce łączącej płyty szkieletu oraz osiach mechanizmu zegar tj. osi dźwigni bicia, osi sercowej i osi koła wychwytowego.
Założeniem rozległego i pracochłonnego remontu było nie tylko przywrócenie mechanizmu do stanu pierwotnego, ale również uruchomienie mechanizmu chodu i bicia, tak aby odrestaurowany zegar służył mieszkańcom Pasłęka.
Mechanizm zegara J.F.Weule- przed rozpoczęciem prac.
Szkielet mechanizmu zegara pokryty był procesami korozyjnymi.
Wszystkie osie z kołami zębatymi mechanizmów zegara były bardzo zanieczyszczone oraz pokryte procesami korozyjnymi.
Wszystkie osie z kołami zębatymi zostały rozłożone na części pierwsze i poddane zabiegom renowacyjnym.
Złożona oś pośrednia po zakończeniu prac.
Wszystkie osie z osadzonymi dźwigniami oraz pozostałymi elementami wchodzącymi w skład mechanizmu zegara pokryte były procesami korozyjnymi. Oryginalne kliny zastąpione były innymi elementami, bądź nie było ich wcale.
Wszystkie osie z osadzonymi dźwigniami oraz pozostałymi elementami wchodzącymi w skład mechanizmów zegara zostały rozłożone do części pierwszych i poddane zabiegom konserwacyjnym
Koło zębate stożkowe przy tarczce kontrolnej osadzone zostało na osi minutowej za pomocą klina.
Zrekonstruowane osadzenie koła zębatego stożkowego.
Szpilka łącząca płyty szkieletu mechanizmu zegara. Przybliżenie miejsca trafienia pociskiem.
Widok mechanizmu zegara po zakończeniu prac renowacyjnych i konserwacyjnych. Mechanizm został wyeksponowany na widoku publicznym w kościele pw. św. Bartłomieja w Pasłęku.
Elementy zegara przygotowane do wniesienia na wieżę, montaż na wieży, widać tarczę z otworami po pociskach.
II ETAP
Uruchomienie przekazania wskazań na wszystkie tarcze zegara
Stan przed konserwacją ( napęd na wszystkie tarcze nie działał).
Koła zębate przekazujące napęd na wskazówki do wszystkich tarcz zegara.
Zabezpieczenie mechanizmu.
Widok na wieżę z tarczą zegara od strony zachodniej.
Widok z wysokości tarcz zegara na cztery strony świata:
(południe, zachód, północ i wschód)
